Αθήνα, 15 Σεπτεμβρίου 2022

Ερώτηση

Προς τον κ Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου

ΘΕΜΑ: «Η Κυβέρνηση κλείνει το πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ, εκθέτοντας για άλλη μια φορά τη χώρα με τις ιδεοληψίες της»

Μετά την πολυετή εφαρμογή του τόσο στα μεγάλα αστικά κέντρα της Αττικής και της Θεσσαλονίκης όσο και στην περιφέρεια το πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ σταματά. Οι δήμοι και άλλοι φορείς, είτε αυτόνομα είτε μέσα από συνεργατικά σχήματα στην Κρήτη, την Αρκαδία, τα Ιωάννινα, τη Λειβαδιά και αλλού, εφάρμοσαν επιτυχημένα το πρόγραμμα, το οποίο αποτέλεσε ένα από τα πιο πρωτοπόρα μοντέλα υποδοχής και φιλοξενίας στην Ευρώπη.

Το πρόγραμμα ESTIA, για την υποστήριξη των προσφύγων στην Ελλάδα μέσω της στέγασής τους σε διαμερίσματα και της παροχής προπληρωμένων καρτών,  χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διαμέσου αρχικά της Γενικής Διεύθυνσης Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας (DG ECHO), εν συνεχεία της  Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (DG HOME) και τέλος μέσω των αρμόδιων ελληνικών αρχών με χρηματοδότηση εξ ολοκλήρου από πόρους του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (AMIF). 

Μέσω του προγράμματος παρασχέθηκε σε αυτά τα χρόνια, βοήθεια στους αιτούντες άσυλο και στις οικογένειές τους για την ενοικίαση καταλυμάτων στις αστικές περιοχές, καθώς και χρηματική βοήθεια. Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε με δύο κριτήρια, το ένα ήταν ανθρωπιστικό και το άλλο ενταξιακό.

Ως προς το ανθρωπιστικό κριτήριο αυτό αφορούσε το γεγονός ότι οι δομές προσωρινής φιλοξενίας που λειτουργούσαν ανά την επικράτεια ήταν ακατάλληλες για την φιλοξενία των πιο ευάλωτων, είτε αυτό αφορούσε ζητήματα ψυχικής και σωματικής υγείας, είτε προστασίας και αυτό ήταν ένα δεδομένο το οποίο συνεπαγόταν από τις εκθέσεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων, διεθνών οργανισμών και οργανώσεων του πεδίου.

Η Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, όμως, επί των ημερών της οποίας ξεκίνησε το πρόγραμμα, είδε το ΕΣΤΙΑ ως το βασικό «άρμα» της ενταξιακής πολιτικής που τον Φεβρουάριο του 2018 οπότε και ανακοινώθηκε η έναρξη του προγράμματος βρισκόταν ήδη υπό κατάρτιση. Η φιλοξενία σε διαμερίσματα και κτήρια εντός του αστικού ιστού από τη μία προσέφερε την ζητούμενη καθημερινή «τριβή» του ντόπιου πληθυσμού με τον προσφυγικό και μάλιστα το έκανε με αρκετά ικανοποιητικό διαμοιρασμό ώστε να μην παρατηρούνται φαινόμενα γκετοποίησης και αποκλεισμών. Από την άλλη έδινε ενεργό ρόλο στους ΟΤΑ που κατά πλειοψηφία ενεπλάκησαν ενεργά μέσω των αναπτυξιακών τους εταιριών ως φορείς υλοποίησης του προγράμματος.

Η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου όμως φαίνεται πως όχι μόνο επιλέγει να αγνοεί αυτά τα δύο πολύ σημαντικά κριτήρια, αλλά επιπλέον κάνει και δύο ακόμη πολύ σημαντικά σφάλματα. 

Αφενός δεν βασίζει την απόφαση αυτή σε μια οικονομοτεχνική μελέτη που να αποδεικνύει ότι είναι όντως είναι οικονομικότερη η φιλοξενία του πληθυσμού των αιτούντων σε δομές αντί για διαμερίσματα, αλλά στην ιδεολογική εμμονή που θέλει τους ανθρώπους κρυμμένους από τα μάτια του ντόπιου πληθυσμού, εκτός αστικού ιστού, αποκλεισμένους από την κοινωνική ζωή, σκοπό που εξάλλου εξυπηρετεί η γενικότερη πολιτική με την απομάκρυνση των δομών που βρίσκονται σε αστικό περιβάλλον, το χτίσιμο τειχών περιμετρικά των εναπομεινασών δομών στην ηπειρωτική χώρα, αλλά και τις φαραωνικές κλειστού τύπου δομές – φυλακές στα νησιά. 

Αφετέρου, όπως έχουν επισημάνει οι ίδιοι οι υπεύθυνοι και εργαζόμενοι των προγραμμάτων από τους φορείς υλοποίησης, η Κυβέρνηση αδιαφορεί για την τύχη μιας κρίσιμης μάζας νέων επιστημόνων, κυρίως ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, που βρήκαν μέσω του ΕΣΤΙΑ δουλειά σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο και συχνά εργάστηκαν παραπάνω, ποιοτικά και ποσοτικά, από την αμοιβή τους – η οποία μάλιστα συχνά την τελευταία τριετία δεν καταβαλλόταν τακτικά – προκειμένου να συνεχίζεται ομαλά το πρόγραμμα και να μην επιβαρύνονται οι ωφελούμενοι. 

Είναι η ιδεολογική εμμονή στο δόγμα ενεργητικής και παθητικής αποτροπής –όπως άλλωστε παραδέχθηκε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός- που αποτελεί το βασικό κριτήριο λήψης αποφάσεων και χάραξης στρατηγικής και που επιτάσσει να γυρίσει η χώρα πολλά χρόνια πίσω στα θέματα υποδοχής και φιλοξενίας. Πετώντας, βέβαια, παράλληλα την τεχνογνωσία και τις καλές πρακτικές που είχαν θεμελιωθεί από την Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με χρηματοδότηση από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Καταλήγουμε λοιπόν, εν έτει 2022 να έχουμε ένα σύστημα υποδοχής μόνο με δομές, που προοδευτικά μετατρέπονται σε κλειστές. Με σίτιση αντί για οικονομική βοήθεια. Και μέσα σε όλα, η χώρα να εκτίθεται για άλλη μια φορά λόγω της ιδεοληψίας και της αδιέξοδης πολιτικής της κυβέρνησης, που επιβαρύνει τόσο τους πρόσφυγες όσο και τις τοπικές κοινωνίες. 

Κατόπιν των ανωτέρω,

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

• Με ποιο κριτήριο επιλέχθηκε το κλείσιμο του προγράμματος ΕΣΤΙΑ, υπήρξε κάποια οικονομοτεχνική μελέτη που να παρουσιάζει διαφορά κόστους;

• Σε τι αποσκοπεί η συνεχιζόμενη επιχείρηση απομάκρυνσης όλου του πληθυσμού των αιτούντων άσυλο από περιοχές με εγγύτητα στον αστικό ιστό και η συγκέντρωσή του σε κλειστού τύπου δομές;

• Θα υπάρξει έστω κατ’ εξαίρεση πρόβλεψη για περιπτώσεις που αντικειμενικά και τεκμηριωμένα δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες τους ή να λάβουν επαρκή προστασία στο πλαίσιο λειτουργίας μιας δομής προσωρινής φιλοξενίας;

• Για ποιο λόγο εξακολουθούν οι καθυστερήσεις στις πληρωμές με δυσβάσταχτες επιπτώσεις στο απασχολούμενο προσωπικό αλλά και στους εκμισθωτές των διαμερισμάτων;

• Για ποιο λόγο το κυβερνητικό αφήγημα θέτει ως αντιπαραθετικό σχέδιο αυτό της στήριξης των πιο αδύναμων Ελλήνων πολιτών και της φιλοξενίας των αιτούντων άσυλο, τα οποία αφενός εξυπηρετούν εξίσου ευάλωτους ανθρώπους και αφετέρου έχουν άλλους πόρους χρηματοδότησης;

Οι ερωτώντες/ούσες Βουλευτές/τριες

Ψυχογιός Γιώργος

Πούλου Παναγιού (Γιώτα)

Αθανασίου Αθανάσιος (Νάσος)

Αλεξιάδης Τρύφωνας

Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)

Αυγέρη Θεοδώρα (Δώρα)

Βαρδάκης Σωκράτης

Βέττα Καλλιόπη

Βίτσας Δημήτρης

Γκαρά Αναστασία (Νατάσα)

Γκιόλας Γιάννης

Δρίτσας Θεόδωρος

Ζαχαριάδης Κώστας

Ζεϊμπέκ Χουσεΐν

Ηγουμενίδης Νίκος

Θραψανιώτης Εμμανουήλ

Καλαματιανός Διονύσιος – Χαράλαμπος

Καφαντάρη Χαρούλα (Χαρά)

Λάππας Σπυρίδων

Μαμουλάκης Χαράλαμπος (Χάρης)

Μάρκου Κωνσταντίνος

Μουζάλας Γιάννης

Μπουρνούς Γιάννης

Νοτοπούλου Αικατερίνη

Παπαδόπουλος Αθανάσιος (Σάκης)

Παπαηλιού Γιώργος

Ραγκούσης Γιάννης

Σαρακιώτης Γιάννης

Σκουρλέτης Παναγιώτης (Πάνος)

Σκούφα Ελισσάβετ (Μπέττυ)

Σπίρτζης Χρήστος

Συρμαλένιος Νίκος

Τζούφη Μερόπη

Τόλκας Άγγελος

Τσακαλώτος Ευκλείδης

Φάμελλος Σωκράτης

Φίλης Νίκος

Φωτίου Θεανώ

Χατζηγιαννάκης Μιλτιάδης

Χρηστίδου Ραλλία