Αθήνα, 17 Οκτωβρίου 2022

Ερώτηση

Προς τους κ.κ. Υπουργούς 

Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων

Μετανάστευσης και Ασύλου

ΘΕΜΑ: «Η διαδικασία απονομής ασύλου κινδυνεύει χωρίς το απαραίτητο προσωπικό EASO και ΣΟΧ»

H EASO (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης Ασύλου), έχει ως ιδρυτικό σκοπό να ενισχύσει την πρακτική συνεργασία για θέματα ασύλου και να συνδράμει τα κράτη μέλη ώστε να εκπληρώνουν την ευρωπαϊκή και διεθνή υποχρέωσή τους να παρέχουν προστασία σε όσους την έχουν ανάγκη, αλλά και να λειτουργεί ως κέντρο εμπειρογνωμοσύνης σε θέματα ασύλου.

Στο πλαίσιο αυτό παρέχει υποστήριξη στα κράτη μέλη των οποίων το σύστημα ασύλου υφίσταται ιδιαίτερες πιέσεις ενώ παράλληλα επιτηρεί την ομοιόμορφη εφαρμογή των Οδηγιών και της διαδικασίας παροχής Ασύλου και επιφορτίζεται με τους τομείς των πληροφοριών και της ανάλυσης αξιολογήσεων και δεδομένων σε επίπεδο Ε.Ε.

Στην Ελλάδα η EASO κλήθηκε επιπλέον να ενισχύσει με προσωπικό το έργο της Ελληνικής Υπηρεσίας Ασύλου, μια στήριξη που αποδείχθηκε πολύτιμη σε μια περίοδο που η χώρα ήταν ανέτοιμη να ανταποκριθεί στις ανάγκες μιας ξαφνικής αύξησης του αριθμού των αιτημάτων, με καίριες ευθύνες της Κυβέρνησης της Ν.Δ. της περιόδου 2012-2015, που δεν είχε οργανώσει και στελεχώσει στοιχειωδώς τις Υπηρεσίες. Ένας μεγάλος αριθμός νέων επιστημόνων με πολύτιμη εξειδίκευση, προσελήφθησαν ως προσωπικό της EASO και παραχωρήθηκαν ως seconded staff στην Ε.Υ.Α. κυρίως σε δομές φιλοξενίας, Α.Κ.Α. και Π.Γ.Α. αλλά και την Αρχή Προσφυγών.

Η επιλογή της EASO να μην προσλάβει απευθείας το προσωπικό αυτό αλλά μέσω εταιριών ενοικίασης προσωπικού, η οποία είναι προβληματική, δεν αιτιολογήθηκε επαρκώς σε προηγούμενη Ερώτησή μας (1778 – 9/12/2021). Σήμερα, μετά από την μακροχρόνια προσφορά των υπαλλήλων αυτών, φτάνουν πληροφορίες πως το πρόγραμμα υποστήριξης της Υπηρεσίας Ασύλου και την Αρχής Προσφυγών θα περιοριστεί σημαντικά στο τέλος του τρέχοντος έτους. 

Επιπλέον φαίνεται ότι δεν υπάρχει πρόθεση να «περάσουν» οι σημερινές συμβάσεις προσωπικού ορισμένου χρόνου (ΣΟΧ) της Υπηρεσίας Ασύλου στην τρέχουσα χρηματοδοτική περίοδο (2021-2027) των συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγραμμάτων.

Παράλληλα παρατηρούνται ήδη προβλήματα με την διαδικασία απόδοσης και ανανέωσης τόσο του δελτίου αιτούντος όσο και της άδειας διαμονής των δικαιούχων διεθνούς και επικουρικής προστασίας.

Σύμφωνα με καταγγελίες που έχουν έρθει σε εμάς από αξιόπιστες πηγές καθυστερεί σημαντικά η διαδικασία της ολοκλήρωσης των αιτημάτων για την ανανέωση του καθεστώτος διαμονής των δικαιούχων. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι χρειάζεται δύο μήνες για να γίνει η αποδοχή και ανάρτηση του αιτήματος ενώ μέχρι και ένα έτος για να ολοκληρωθεί η διαδικασία της ανανέωσης, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι αυτοί να μένουν χωρίς επίσημα νομιμοποιητικά έγγραφα σε καθεστώς limbo, χωρίς ουσιαστική πρόσβαση στα δικαιώματα που απορρέουν από το καθεστώς προστασίας τους.

Επιπλέον η κατάργηση της δυνατότητα της απόδοσης ΑΜΚΑ και η αντικατάσταση του με τον ΠΑΑΥΠΑ που έγινε μόνο με ιδεοληπτικά κριτήρια και χωρίς προετοιμασία ήδη από τις πρώτες μέρες της διακυβέρνησης της ΝΔ, δημιουργεί σωρεία προβλημάτων με λόγω του τρόπου λειτουργίας του συστήματος ΗΔΙΚΑ. Παρατηρείται ότι αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τις ανανεώσεις του Δελτίου Αιτούντος Διεθνή Προστασία (ΔΑΔΠ) ή της Άδειας Διαμονής Ενιαίου Τύπου (ΑΔΕΤ), όσοι αιτούντες είχαν ήδη ΑΜΚΑ πριν το καλοκαίρι του 2019, όσοι είχαν εκδώσει προσωρινό ΑΜΚΑ στη διάρκεια της έξαρσης της πανδημίας ώστε να εμβολιαστούν, αλλά και όσοι καταθέτουν μεταγενέστερη αίτηση ασύλου και είχαν λάβει αριθμό ασφάλισης κατά την κατάθεση του πρώτου αιτήματός τους.

Επειδή, η πρόσφατη εμπειρία με τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και άλλοι παράγοντες, όπως η κλιματική κρίση, η διεύρυνση των ανισοτήτων, βορά-νότου και ανατολής-δύσης, αλλά και οι συνεχείς πόλεμοι και εχθροπραξίες έχουν καταρρίψει το αφήγημα της κυβέρνησης περί «αυλαίας» στο προσφυγικό ζήτημα.

Επειδή, αν υλοποιηθούν όσα αναφέρονται στο κείμενο της Ερώτηση όχι μόνο θα μείνουν άνθρωποι με τεράστια εμπειρία και προσφορά χωρίς εργασία, αλλά θα δημιουργηθεί ένα τεράστιο κενό σε Π.Γ.Α. και Α.Κ.Α.

Επειδή, τα τελευταία χρόνια καμία ενέργεια δεν έχει γίνει για την ενίσχυση του προσωπικού του Υπουργείου με τακτικό και έκτακτο προσωπικό, αντιθέτως έχουν εκδιωχθεί συμβασιούχοι της Υπηρεσίας Ασύλου και έχει ακυρωθεί προκήρυξη πρόσληψης προσωπικού ΣΟΧ στο Υπουργείο, χωρίς επαρκή αιτιολόγηση.

Επειδή,  η μείωση του ήδη ανεπαρκούς αριθμητικά προσωπικού θα επιφέρει σημαντική επιδείνωση στις καθυστερήσεις που παρατηρούνται αλλά και συνολικά στους χρόνους αποδοχής των αιτημάτων και εξέτασής τους.

Επειδή, τα προβλήματα με την ανανέωση ή την χορήγηση δελτίων αιτούντος ή άδειας διαμονής δημιουργούν σοβαρά ζητήματα με την πρόσβαση των προσφύγων σε δικαιώματα που προβλέπονται από το εθνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο.

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

• Είναι σε γνώση τους τέτοιος προγραμματισμός από πλευράς της EASO, δηλαδή, να πάψει, ή να περιοριστεί σημαντικά, η υποστήριξη των ελληνικών υπηρεσιών με προσωπικό;

• Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί στην περίπτωση αυτή για να ανατραπεί η απόφαση αυτή;

• Πως θα διασφαλιστεί να μην χαθεί η πολύτιμη εμπειρία που έχουν αποκτήσει οι εργαζόμενοι αυτοί, εάν η EASO επιμείνει στην απόφαση να αποσύρει το εν λόγω προσωπικό από τη χώρα;

• Σκοπεύουν να μην ανανεώσουν τις Συμβάσεις Ορισμένου Χρόνου του προσωπικού που απασχολείται στην Υπηρεσία Ασύλου και την Αρχή Προσφυγών;

• Σε ποιες ενέργειες θα προβούν ώστε να ξεπεραστεί το διαδικαστικό ζήτημα με τον ΠΑΑΥΠΑ επί των ανανεώσεων και της πρώτης χορήγησης καθεστώτος διεθνούς ή επικουρικής προστασίας, που προκαλείται από το σύστημα ΗΔΙΚΑ;

• Για ποιο λόγο παρατηρείται τέτοια καθυστέρηση στη διαδικασία ανανεώσεων των δελτίων αιτούντων και των αδειών διαμονής των προσφύγων, αφήνοντάς τους χωρίς επίσημα νομιμοποιητικά έγγραφα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλεια τους;

Οι ερωτώντες Βουλευτές

Ψυχογιός Γιώργος

Αλεξιάδης Τρύφωνας

Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)

Αυλωνίτης Αλέξανδρος – Χρήστος

Βαρδάκης Σωκράτης

Βασιλικός Βασίλης

Βέττα Καλλιόπη

Βίτσας Δημήτρης

Γκιόλας Γιάννης

Δρίτσας Θεόδωρος

Ηγουμενίδης Νίκος

Θραψανιώτης Εμμανουήλ

Καλαματιανός Διονύσιος – Χαράλαμπος

Καφαντάρη Χαρούλα (Χαρά)

Κουρουμπλής Παναγιώτης

Μάλαμα Κυριακή

Μάρκου Κωνσταντίνος

Μιχαηλίδης Ανδρέας

Μουζάλας Γιάννης

Μπάρκας Κωνσταντίνος

Μπουρνούς Γιάννης

Μωραΐτης Αθανάσιος (Θάνος)

Νοτοπούλου Αικατερίνη

Παπαδόπουλος Αθανάσιος (Σάκης)

Παπαηλιού Γιώργος

Παππάς Νίκος

Πούλου Παναγιού (Γιώτα)

Σκουρλέτης Παναγιώτης (Πάνος)

Σκούφα Ελισσάβετ (Μπέττυ)

Σπίρτζης Χρήστος

Συρμαλένιος Νίκος

Τελιγιορίδου Ολυμπία

Τζούφη Μερόπη

Τόλκας Άγγελος

Τσίπρας Γιώργος

Φάμελλος Σωκράτης

Φίλης Νίκος

Φωτίου Θεανώ

Χρηστίδου Ραλλία